Het Garrelsorgel

Het orgel dat orgelmaker Rudolph Garrels (1675-1750) bouwde in Purmerend heeft als jaar van oplevering 1742 staan, maar staat in een jongere kerk, de Nicolaaskerk die dateert uit 1853. Het monumentale orgel is gebouwd voor de kerk die vóór 1850 op dezelfde plaats stond en Garrels heeft, zo blijkt, gebruik kunnen maken van het orgel dat daar vóór 1742 al aanwezig was.
Garrels’ opdracht was erg prestigieus: de burgermeesters van Purmerend wilden naast de pronkstukken die bijvoorbeeld in Haarlem en Alkmaar waren gebouwd een visitekaartje van formaat presenteren. De opdrachten die Rudolph Garrels in 1738 en daarna ontving en uitvoerde zijn goed te reconstrueren. Uiteindelijk bouwde hij een drieklaviers orgel met 39 stemmen, gebruik makend van pijpwerk en onderdelen van het oude orgel. Het kreeg een Noord-Duitse opstelling ("Hamburger Prospekt”) met twee laag geplaatste pedaaltorens, terzijde van de hoofdkas. Hij ontwierp en maakte een geheel nieuwe orgelkas; alleen de kas van het rugwerk handhaafde hij, zij het in enigszins gewijzigde vorm.
Het Garrels-orgel stond, evenals zijn voorganger, naar alle waarschijnlijkheid tegen de noordwand van de toenmalige laatgothische hallenkerk. Het ontwerp van de orgelkas is ook klaarblijkelijk gemaakt voor plaatsing tegen een rechte wand. Op het betreffende schilderij van Bosboom is dit fraai te zien.
De ingewikkelde geschiedenis is bij de demontage in 1976, het onderzoeks-werk van adviseur Jan Jongepier en bij de jongste restauratie in 2001-2003 uitgebreid bestudeerd - in archieven maar vooral aan de hand van de orgelonderdelen die werden opgeslagen en tijdens de restauratie bij orgelmaker Flentrop onder handen kwamen.

Dispositie:


 De registerknoppen links van de manualen.

 


 
De registerknoppen rechts van de manualen.
 

           

 
 
 
 
 
De speeltafel in vogelvlucht